natsima

เย็นวันลอยกระทงที่ผ่านมา ผมเจอนักศึกษาชายหญิงกลุ่มหนึ่งยืนเป็นแถวเป็นแนวอยู่ที่เชิงบันไดทางขึ้นสถานีรถไฟฟ้า BTS หมอชิต ฝั่งกรมการขนส่ง

เขาและเธอเอื้อนเอ่ยชักชวนให้ร่วมสบทบทุนในการออกค่ายอาสาพัฒนาชนบท น้องนักศึกษาชายคนหนึ่งถือกีตาร์ไว้ในมือ น้องผู้หญิงถือกล่องรับบริจาค ส่วนน้องผู้ชายอีกคนถือบอร์ดแปะรูปอะไรไม่แน่ใจ แต่คาดว่าน่าจะเป็นสภาพหมู่บ้านที่น้องๆ ตั้งใจจะไป "พัฒนา" กัน

เห็นแล้วให้นึก "ถวิล" ถึงตัวเองในวัยเยาว์

น้อยคนนักที่จะเชื่อว่าผมเป็นนักกิจกรรมตัวยงสมัยที่เป็นนักศึกษา
น้อยกว่านั้นที่จะทำใจให้เชื่อได้ว่ากิจกรรมที่ผมทำเป็นกิจกรรมด้าน "ศิลปวัฒนธรรมและบำเพ็ญประโยชน์"
สำหรับคนที่รู้จักกันเพียงผิวเผิน เมื่อได้ยินว่าผมเป็นประธานชมรมอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของมหาวิทยาลัยมาก่อน...คงคิดว่าโดนอำ

เชื่อเถอะครับ..ว่าในช่วงชีวิตหนึ่ง ผมเคยเอาผ้าแดงคาดหัวแล้วไปไฮปาร์คคัดค้านการสร้างเขื่อนแก่งเสือเต้น กลางตลาดสดมาแล้ว!

....กลับมาที่เรื่องเปิดหมวก
เปิดหมวกเป็นคำที่เราใช้เรียก event ในการระดมทุนรูปแบบหนึ่งครับ
อย่างที่ทราบกันดีว่างบประมาณในการสนับสนุนโครงการกิจกรรมของนักศึกษานั้นจำเป็นต้องได้รับการจัดสรรไปตามชมรมและสโมสรต่างๆ อย่างเท่าเทียมกัน (ซึ่งผมเองก็ไม่ทราบว่าจริงๆ มีเกณฑ์อย่างไรกัน? แต่มั่นใจมากว่าคงไม่ได้ดูตาม "ความไว้วางใจ" ที่มีต่อพรรคนักศึกษาเป็นแน่แท้) งบประมาณที่เราได้รับจึงมาจากการเขียนโครงการล่วงหน้า

งานที่เข้ามานอกเหนือจากโครงการ จึงเป็นงานที่ต้องระดมทุน
นอกเหนือจากนั้นคือ ทุนที่ได้มาจากการเขียนขออนุมัติโครงการไม่พอ ก็จำเป็นต้องระดมทุนเช่นกัน
เปิดหมวกจึงเกิดขึ้นด้วยประการฉะนี้

องค์ประกอบของการเปิดหมวกก็จะมี กีตาร์ หมวก (หรือภาชนะอื่นใดที่ใช้บรรจุ"ปัจจัย" จากผู้มีจิตศรัทธา) และป้ายบ่งบอกว่าเรามาจากไหน มาทำอะไร
กระบวนการก็จะเริ่มจากการเล่นกีตาร์เพลงเพื่อชีวิตเบาๆ
ย้ำว่าต้องเป็นเพลงเพื่อชีวิตเท่านั้น
ครั้งหนึ่งผมเคยเล่นเพลงของเสก โลโซตอนเปิดหมวก
พอเล่นจบเพลงจึงรู้ว่าไม่ควรอย่างแรง!
ประเด็นที่หนึ่งคือ มันไม่เข้ากัน เพลงที่เราร้องเป็นตัวสร้างบรรยากาศที่ดี อันจะโน้มนำอารมณ์ให้เห็นใจในหมู่ชนผู้ทุกข์ยากในสังคม
ประเด็นที่สองคือ มันเหมือนวณิพกขี้เมามาร้องเพลงขอเงินไปกินเหล้า!

ระหว่างเล่นเพลงก็จะมีคนบอกวัตถุประสงค์ของการเปิดหมวกเป็นระยะๆ
เพื่อให้คนที่เดินผ่านไปมาได้รับรู้ และอาจเกิดจิตศรัทธาสงสาร ร่วมสบทบทุนในที่สุด

การเปิดหมวกอาจจะไม่ได้เงินมากมายนัก
แต่การเปิดหมวกสร้าง"ความกล้า"ที่จะทำอะไรเพื่อตอบแทนสังคม
เป็นความกล้าที่หาได้ยากยิ่งในหมู่เยาวชนปัจจุบัน